ชายผู้หนึ่งไปเคาะประตูของพระราชา และร้องขอเรือหนึ่งลำเพื่อออกไปตามหาเกาะที่ไม่รู้จัก แม้ว่าพระราชาจะยืนยันว่าไม่มีเกาะที่ไม่รู้จักอีกแล้ว แต่ชายผู้นี้ก็หว่านล้อมจนพระราชาสั่งให้ผู้คุมท่าเรือหาเรือให้เขา เขาจึงไปยังท่าเรือ โดยไม่รู้ว่ามีหญิงทำความสะอาดพระราชวังซึ่งได้ยินบทสนทนาแอบตามมาด้วย
ผู้คุมท่าเรือก็ทนการหว่านล้อมของชายผู้นี้ไม่ได้ จึงมอบเรือให้หนึ่งลำ หญิงทำความสะอาดขอออกไปตามหาเกาะที่ไม่รู้จักด้วย ชายผู้นี้จึงให้นางขึ้นไปทำความสะอาดเรือ ส่วนตนเองออกไปตามหาลูกเรือ แต่ไม่มีใครยอมมาด้วยสักคน เพราะทุกคนเชื่อว่าไม่มีเกาะเช่นว่านั้นหลงเหลืออยู่แล้ว
ชายผู้นี้กลับมาที่เรือ นั่งรับประทานอาหารและพูดคุยกับหญิงทำความสะอาด จนเกิดความรักต่อกัน และวันรุ่งขึ้นเรือที่ได้รับการตั้งชื่อว่า เกาะที่ไม่รู้จัก ก็ออกเดินทางตามหาตัวมันเอง
งานของซารามากูเป็นงานสะท้อนสังคมในเชิงเปรียบเทียบ กลวิธีการเขียนที่โดดเด่นของเขา คือการผสมผสานระหว่างคำบรรยายและบทสนทนาจนกลืนเป็นเนื้อเดียวกัน และไม่ค่อยใช้เครื่องหมายวรรคตอน บางประโยคก็ยาวเต็มหน้ากระดาษ ทำให้ต้องใช้สมาธิในการอ่านแต่ก็ได้อรรถรสในการคิดและไต่ตามไปทีละบรรทัด
ฉบับแปลเคยตีพิมพ์แล้วสองครั้ง
เรื่องเล่าของเกาะที่ไม่รู้จัก: O Conto da Ilha Desconhecida
ผู้เขียน: José Saramago
ผู้แปล: วรรณพร เรียนแจ้ง
สำนักพิมพ์: ร้านหนังสือเล็กๆ
พิมพ์: กุมภาพันธ์ 2566
ISBN: 9786169416401